3 oktober 2023
De afgelopen tijd is veel te doen geweest over het aanleveren van gegevens over ggz-patiënten door zorgverleners bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Patiënten en behandelaren hebben hun zorgen hierover geuit, omdat het zou gaan om privacygevoelige informatie. Na onderzoek door de Autoriteit Persoonsgegevens is duidelijk geworden dat de gegevens niet te herleiden zijn tot individuele personen. Het verplicht aanleveren, dat tijdens dit onderzoek was opgeschort, heeft tussen 1 juli en 1 oktober dit jaar plaatsgevonden. Ook GGZ Drenthe heeft de vereiste gegevens aangeleverd.
Steeds meer mensen hebben zorg vanuit de ggz nodig. De zorgprofessionals in de ggz kunnen de grote vraag naar zorg niet meer aan. De wachttijden nemen toe en de kosten stijgen. Als we niets doen, loopt de ggz-zorg helemaal vast. Om dit te veranderen, is inzicht nodig in hoeveel zorg mensen met ongeveer dezelfde problematiek nodig hebben, hoe effectief de behandelingen zijn, wat de kosten daarvan zijn en hoe we dit kunnen voorspellen. Daarom is afgesproken dat de NZa gegevens verzamelt over psychische klachten en behandelingen van mensen die tussen 1 juli 2022 en 1 juli 2023 ggz-zorg hebben gehad. Voor zover nu bekend, gaat het om een eenmalige, verplichte aanlevering van gegevens.
Op basis van de aangeleverde gegevens kan de NZa beter inschatten welke zorg in de toekomst nodig is en dit financieel mogelijk maken. De zorg kan beter worden verdeeld, waardoor de wachttijden omlaag kunnen. Ook kunnen mensen met complexe problemen, die de zorg het hardst nodig hebben, voorrang krijgen. Er kunnen tarieven worden vastgesteld die beter aansluiten bij de ingezette behandeling. Ten slotte kunnen de administratieve lasten omlaag, omdat tijdschrijven niet langer nodig is. De inzichten die de gegevens opleveren, worden vanaf volgend jaar meegenomen bij het maken van afspraken tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars.
Veel zorgverleners en patiënten hebben sinds de introductie van de plannen, in 2022, hun vragen en zorgen geuit over deze data-uitvraag. De NZa had onvoldoende duidelijk gemaakt hoe en met welk doel de data worden gebruikt. Intussen heeft de NZa hierover meer duidelijkheid gegeven. Ook heeft de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) de manier getoetst waarop de NZa de gegevens ontvangt en verwerkt. In april 2023 heeft de AP geoordeeld dat de aanlevering niet in strijd is met de privacywetgeving. Daarop is bepaald dat de zorgaanbieders tussen 1 juli en 1 oktober van dit jaar de gegevens moeten aanleveren.
Behandelaren in de ggz moeten per patiënt een online scorelijst (‘zorgvraagtypering’) invullen en de gegevens aanleveren bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Het gaat om gepseudonimiseerde gegevens, dat wil zeggen dat de informatie niet herleidbaar is naar individuele personen. Daarom is toestemming vooraf van de patiënt niet nodig.
Ook bij GGZ Drenthe merken we dat de druk op de zorg toeneemt. We zien het als onze maatschappelijke opdracht de zorg beschikbaar, toegankelijk en betaalbaar te houden. We doen er alles aan om dat mogelijk te maken. Beter inzicht in wie welke zorg hoe lang nodig heeft en wat dit kost is hierbij van groot belang. Daarom hebben wij meegewerkt aan de opdracht om de gevraagde gegevens aan te leveren. Patiënten kunnen erop vertrouwen dat de gegevens via een beveiligde verbinding zijn gedeeld en dat de gegevens niet herleidbaar zijn naar personen.
Of wij in een eventuele volgende situatie weer gegevens moeten en zullen aanleveren, weten we nu nog niet. We wachten landelijke berichtgeving hierover af. Patiënten die op voorhand willen voorkomen dat hun gegevens in een eventuele volgende ronde meegenomen worden in die aanlevering, kunnen een ingevulde en ondertekende privacyverklaring aan hun behandelaar geven. De behandelaar legt vervolgens in het dossier vast dat de patiënt geen toestemming geeft voor het delen van gegevens met de NZa.
→ informatie over de privacy van gegevens (NZa)
→ informatie over het Zorgprestatiemodel (website GGZ Drenthe)