Onderzoek verstandelijke beperking en psychiatrie

Antipsychoticagebruik bij gedragsproblemen van mensen met een verstandelijke beperking.

Mensen met een verstandelijke beperking gebruiken vaak antipsychotica om symptomen van gedragsproblemen te onderdrukken. Het gebruik is vaak langdurig, waarbij een gunstig effect niet bewezen is en er wel vaak schadelijke bijwerkingen zijn. Ondanks richtlijnadviezen vindt monitoring van effect en bijwerkingen onvoldoende plaats en alternatieve behandelingen worden onvoldoende ingezet. Afbouw van antipsychotica lukt vaak niet door zowel patiënt- als omgevingsgebonden factoren. We hebben onderzoek gedaan naar het voorschrijfbeleid van artsen en het gebruik van richtlijnen hierbij, naar resultaten van afbouw en voorspellende factoren hierbij, en naar het effect van een training voor begeleiders in het omgaan met gedragsproblemen.

Resultaten
Uit dossieronderzoek bleek dat er onvoldoende op effecten van medicatie en bijwerkingen gemonitord werd en dat er onvoldoende alternatieve behandelingen ingezet werden. Uit interviews met artsen en gedragswetenschappers bleek dat richtlijnen niet toegepast werden door organisatiefactoren en onbekendheid.

Van de bijna 1000 patiënten die in aanmerking kwamen om af te bouwen, vond de arts maar de helft geschikt. Hiervan deden er 130 mee in een open afbouwstudie. Bij 60% lukt het om af te bouwen en bij follow-up na 6 maanden was dat nog 40%. Het probleemgedrag verminderde bij de groep met afbouw en hun gezondheid verbeterde. Het gedrag veranderde gemiddeld genomen niet bij de groep waarbij afbouw niet lukte. Gezondheidsproblemen van cliënten en begeleidersfactoren hielden verband met een kleinere kans op afbouw. In een dubbelblinde studie was het afbouwpercentage 82%; begeleidersfactoren spelen hierbij minder mee.

Training van begeleiders verminderde het probleemgedrag van cliënten en gaf minder burn-out gevoelens bij begeleiders.

Universitair Centrum Psychiatrie van het Universitair Medisch Centrum Groningen

Ramerman, L., de Kuijper, G., & Hoekstra, P. J. (2017). Adherence of clinicians to guidelines for the prescription of antipsychotic drugs to people with intellectual disabilities. Advances in Mental Health and Intellectual Disabilities, 11(3), 110-125.  Doi: 10.1108/AMHID-02-2017-0005

Ramerman, L., Hoekstra, P. J., & de Kuijper, G. (2018). Health-related quality of life in people with intellectual disability who use long-term antipsychotic drugs for challenging behaviour. Research in Developmental Disabilities, 75, 49-58. Doi: 10.1016/j.ridd.2018.02.011

Ramerman, L., Hoekstra, P. J., & de Kuijper, G. (2018). Exploring barriers and facilitators in the implementation and use of guideline recommendations on antipsychotic drug prescriptions for people with intellectual disability. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 00:1-9. Doi: 101111/jar.12461

Ramerman, L., Hoekstra, P., & de Kuijper, G. (2018). Is risperidon bij probleemgedrag effectief? Kind & Adolescent Praktijk, 17(1), 38-41.  Doi:10.1007/s12454-018-0011-8

Ramerman, L, de Kuijper, G. & Hoekstra, P.J. (Submitted). Is risperidone effective in reducing challenging behaviours in individuals with intellectual disabilities after one year or longer use? A placebo-controlled, randomized, double-blind discontinuation study. Journal of Intellectual Disability Research.

Klaver, M., van den Hoofdakker, B., Bruinsma, E., de Kuijper, G., & Hoekstra, P. J. (2016). Staff ability to carry out behavioural strategies for individuals with intellectual disabilities and challenging behaviours. Advances in Mental Health and Intellectual Disabilities, 10(4), 248-257.  doi:10.1108/AMHID-01-2016-0002

de Kuijper, G. M., & Hoekstra, P. J. (2017). Physicians' reasons not to discontinue long-term used off-label antipsychotic drugs in people with intellectual disability. Journal of Intellectual Disability Research, 61(10), 899-908.  doi: 10.1111/jir.12385

de Kuijper, G. M., & Hoekstra, P. J. (2018). An open label discontinuation trial of long-term used off-label antipsychotic drugs in people with intellectual disability: The influence of staff-related factors. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, accepted for publication. Doi:10.1111/jar.12528

Presentatie 'Psychofarmacagebruik bij mensen met een verstandelijke beperking.'

2019