Het onderzoek Focus op psychotrauma bestaat uit meerdere deelonderzoeken naar onder meer hoe vaak trauma en PTSS voorkomen bij mensen met een verstandelijke beperking, waarom bestaande behandelingen bij mensen met PTSS soms niet goed werken en een nieuwe behandeling: 3MDR. In het onderzoeksproject staat het concept vermijding centraal. Het onderzoek wordt uitgevoerd bij GGZ Drenthe, De Trans en het Centrum Verstandelijke Beperking en Psychiatrie.
Rick de Haart (promovendus/GZ-psycholoog Traumacentrum GGZ Drenthe)
Prof. dr. Danielle Cath (GGZ Drenthe, UMCG)
Dr. Miriam Lommen (Rijksuniversiteit Groningen)
Prof. dr. Judith Daniels (Rijksuniversiteit Groningen)
Mensen met een verstandelijke beperking hebben een verhoogd risico op het meemaken van potentieel traumatiserende gebeurtenissen, zoals seksueel misbruik, geweld en criminaliteit. Toch is er nog maar weinig onderzoek gedaan naar de effecten van het meemaken van traumatische gebeurtenissen bij deze groep. Ook in de klinische praktijk wordt een trauma bij mensen met een verstandelijke beperking vaak gemist, wat soms kan leiden tot onverklaarbaar gedrag. In dit onderzoeksproject wordt trauma bij deze groep onderzocht, zodat de zorg kan worden verbeterd.
Slechts ongeveer 40 procent van de ggz-patiënten met PTSS krijgt een traumagerichte behandeling. En een groot deel van de patiënten die een traumagerichte behandeling krijgt, profiteert daar onvoldoende van. Zij stoppen bijvoorbeeld vroegtijdig met hun behandeling, hun klachten verminderen niet of zij houden last van restklachten. Het is belangrijk te begrijpen waarom sommigen niet profiteren van een behandeling en om zicht te krijgen op de factoren die hierin een rol spelen. Wat vaststaat is dat vermijding van tal van situaties en emoties die raken aan de doorgemaakte traumatische gebeurtenis hierin een rol speelt. Patiënten hebben dan het idee dat de herinnering aan het gevaar, op zichzelf gevaarlijk is. Het is nog onduidelijk op welke manier vermijding een rol speelt in het falen van een behandeling.
Bij een traumagerichte behandeling vraagt de therapeut aan patiënten terug te denken aan de traumatische gebeurtenissen. Omdat deze blootstelling in gedachten gebeurt, kan de therapeut niet controleren in hoeverre de persoon in zijn gedachten daadwerkelijk de confrontatie met de traumatische herinnering aangaat. Mogelijk zijn de huidige traumabehandelingen niet succesvol genoeg, omdat patiënten ook tijdens de behandelsessies blijven vermijden. Een veelbelovende traumabehandeling waarbij deze confrontatie minder gemakkelijk te vermijden lijkt te zijn, is 3MDR. Deze behandelmethode combineert virtual reality exposure met onder meer lopen op een loopband en muziek. In dit onderzoek wordt nagegaan wat de toegevoegde waarde van 3MDR is bij patiënten die eerder vastliepen in andere traumabehandelingen. En verder wordt onderzocht of 3MDR ook haalbaar is voor mensen met een verstandelijke beperking en PTSS.
Espria, GGZ Drenthe
Rijksuniversiteit Groningen, vakgroep klinische psychologie
Universitair Medisch Centrum Groningen, vakgroep psychiatrie
Laatst bijgewerkt: 19 maart 2021