Onderzoek Common Mental Disorders

Bijwerkingen van psychofarmaca

MOnitoring psychoPHARmacology (MOPHAR): een programma bij de poliklinieken van Noord Nederlandse ggz-instellingen om de monitoring en behandeling van lichamelijke bijwerkingen van psychofarmaca te verbeteren.

Bekijk het filmpje MOPHAR - voor betere zorg bij psychische klachten.

Onderzoekers

Binnen GGZ Drenthe wordt MOPHAR uitgevoerd door een team bestaande uit:
Nicolette Moes, projectleider (foto)
Hans Mulder, apotheker Wilhelmina Ziekenhuis Assen,
Bennard Doornbos, psychiater 
Danielle Cath, psychiater en opleider psychiatrie
Frans de Bot
en een groep enthousiaste verpleegkundigen.

Over het onderzoek

Bij poliklinieken van tweede lijns ggz-instellingen wordt vaak geen systematische monitoring  uitgevoerd van de lichamelijke conditie en/ of bijwerkingen van voorgeschreven psychofarmaca.  Het is dan ook vaak onduidelijk hoe de verhouding is van effect ten opzichte van bijwerkingen van medicatie voor patiënten.  Dit zeer relevante tekort in de zorg was voor ons reden om een gestructureerd monitoringsprogramma (MOPHAR) op te zetten bij de poliklinieken van GGZ Drenthe. Daarmee wordt de somatische toestand van patiënten goed in kaart gebracht, inclusief ernstige bijwerkingen (waaronder metabool syndroom), waarmee uiteindelijk gepersonaliseerde behandelingen ontwikkeld kunnen worden en hiervan de effecten geëvalueerd.

De onderzoeksvraagstellingen bij het MOPHAR programma zijn: 1) wat is de aard en omvang van medicatie gerelateerde (en algemene) lichamelijke problemen bij patiënten met bipolaire, depressie- en angst- stoornissen bij de poliklinieken van GGZ Drenthe? 2) in hoeverre kunnen we deze zodanig beïnvloeden dat patiënten gezonder worden en zich fitter gaan voelen? 3) Wat zijn eventuele determinanten van lichamelijke bijwerkingen bij deze groep? Dit betreft een prospectieve naturalistische cohort studie, waarbij alle patiënten met een bipolaire, stemmings-, of angststoornis bij de poliklinieken van GGZ Drenthe worden uitgenodigd om mee te doen met een meting bij intake en na een jaar. Alle medicatie gebruik, therapie effect, en lichamelijke parameters (zoals bloeddruk, gewicht, bloed glucose en vetspectrum), bijwerkingen en determinanten van de aandoening worden in kaart gebracht en vervolgd bij afwijkingen, en binnen het EPD van de patiënt aan de behandelaar en patiënt teruggekoppeld.  In het kader van onderzoek worden longitudinale data analyses inclusief traject analyses uitgevoerd.

Samenwerkingspartners

UMCG en RUG, vakgroep psychiatrie, RGOC
UMCG, vakgroep farmacie
Noord Nederlands Netwerk Stemming en angst.

Publicaties

Simoons, M., Mulder, H., Risselada, A. J., Wilmink, F. W., Schoevers, R., Ruhe, H. G., & van Roon, E. N. (2016). Medication discrepancies at outpatient departments for mood and anxiety disorders in the netherlands: Risks and clinical relevance. Journal of Clinical Psychiatry, 77(11), 1511-1518. https://dx.doi.org/10.4088/JCP.15m10376

Simoons, M., Mulder, H., Doornbos, B., Schoevers, R. A., van Roon, E. N., & Ruhe, H. G. (2018). Monitoring of somatic parameters at outpatient departments for mood and anxiety disorders. PLoS ONE [Electronic Resource], 13(8), e0200520. https://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0200520

Simoons, M., Seldenrijk, A., Mulder, H., Birkenhager, T., Groothedde-Kuyvenhoven, M., Kok, R., . . . Ruhe, H. (2018). Limited evidence for risk factors for proarrhythmia and sudden cardiac death in patients using antidepressants: Dutch consensus on ECG monitoring. Drug Safety, 41(7), 655-664. https://dx.doi.org/10.1007/s40264-018-0649-z

Raats, P., Simoons, M., Doornbos, B., Mulder, H., & Cath, D. (2018). (2018). High rates of metabolic syndrome in bipolar and mixed patients with major depressive disorder, anxiety and personality disorders: A case for systematic somatic monitoring. Programme of the 31st ECNP congress - Barcelona 2018, Presentation no. EP-1214. Retrieved from https://2018.ecnp.eu/programme/programme_overview.aspx# (10-10-18)