Spring naar navigatie Spring naar inhoud

Het Roer Om

GGZ Drenthe doet, in samenwerking met het UMCG, onderzoek naar de toegevoegde waarde van een gepersonaliseerd dagboek voor mensen met steeds terugkerende of chronische problematiek, zoals: angst, obsessieve-compulsieve stoornissen, depressie, bipolaire stoornissen, persoonlijkheidsstoornissen en/of ontwikkelingsstoornissen. De dagboeken worden door de patiënt samen met de behandelaar samengesteld en zijn erop gericht om meer grip en eigen regie op de dagelijkse impact van eigen klachten en krachten te krijgen. De dagboeken worden via ONS (onder de RoQua tegel) samengesteld. Daar verschijnt ook het feedbackrapporten van wat de patiënt heeft ingevuld. 

Onderzoekers

De studie: 'Het Roer Om' wordt uitgevoerd door een onderzoeksteam dat bestaat uit:

  • Heleen Kuiper, postdoc onderzoeker en wetenschappelijk coördinator 
  • Daniëlle Cath, psychiater, opleider psychiatrie en bijzonder hoogleraar ggz zorginnovatie
  • Harriëtte Riese, Universitair hoofddocent UMCG en projectleider van PETRA
  • Marissa Takens, onderzoeksmedewerker

Over het onderzoek

De behandeling van terugkerende of chronische problematiek zoals angst, obsessieve-compulsieve stoornissen, depressie, bipolaire stoornissen, persoonlijkheidsstoornissen en/of ontwikkelingsstoornissen, bestaat veelal uit (een combinatie van) medicatie en psychotherapie. Bij 40 tot 50 procent van de mensen blijkt een dergelijke behandeling weliswaar redelijk effectief [1]. Echter, het bevorderen van herstel van chronische klachten blijkt uitdagend te zijn. Voor de patiënt en zijn of haar behandelaar is het daarom belangrijk om samen de klachten en zorgbehoeften van dag tot dag veel preciezer in kaart te brengen. Op deze manier krijgen zowel de patiënt als de behandelaar meer inzicht in de dagelijkse gang van zaken rond de problemen en wat goed gaat, en hopen we het percentage van mensen dat herstelt omhoog te krijgen.  

We willen dan ook ‘het roer omgooien’. Dit houdt in dat patiënten naast hun standaard behandeling een gepersonaliseerd dagboek aangeboden krijgen. Dit dagboek wordt aangeboden in de vorm van de tool PErsonalized Treatment by Real-time Assessment (‘PETRA') die is ingebouwd in het patiëntdossier. Met PETRA kunnen patiënten samen met hun behandelaar een dagboek samenstellen die de patiënt een aantal keer per dag in kan vullen via een mobiele telefoon. Daarmee kunnen patiënten hun dagelijkse klachten en mentale veerkracht bijhouden en deze in verband brengen met hun dagelijkse activiteiten, binnen hun (sociale) context.  

De visueel gemaakte uitkomsten uit het dagboek worden besproken tijdens de reguliere behandelsessies. Deze dagboeken worden ook wel “Experience Sampling Method” genoemd. 

Wij verwachten dat deze dagboekmetingen helpen om meer bewustwording en inzicht te krijgen in het dagelijks verloop van klachten en krachten en de situaties waarin deze ervaren worden. We verwachten dat patiënten met de inzichtenmeer de regie over hun behandeling kunnen nemen en beter de focus van de behandeling mede kunnen bepalen.  

Binnen het ‘Het Roer Om’ beantwoorden we de volgende onderzoeksvragen:  

  1. Wie (patiënten en behandelaren) profiteren het meest van PETRA?
  2. Hoe geven we de grootschalige implementatie van PETRA het beste vorm?
  3. Welke invloed heeft PETRA op de eigen regie van patiënten?
  4. Op welke wijze kan PETRA complementair zijn aan de standaard behandeling?

Met het beantwoorden van deze vragen beogen we enerzijds de Personalized Treatment by Real-time Assessment (PETRA) e-health applicatie heel gericht te kunnen gaan inzetten in de standaard psychische en psychiatrische zorg en anderzijds de toegevoegde waarde van PETRA te kunnen evalueren. 

Samenwerking

  • Het zorgondersteuningsfonds (projectnummer KPO-60)
  • Universitair Medisch Centrum Groningen, vakgroep psychiatrie

Publicaties

Bos, F. M., Von Klipstein, L., Emerencia, A. C., Veermans, E., Verhage, T., Snippe, E., ... & Riese, H. (2022). A web-based application for personalized ecological momentary assessment in psychiatric care: user-centered development of the PETRA application. JMIR mental health, 9(8), e36430. 

Link naar oratie Prof dr. Daniëlle Cath (2022): Terugluisteren: oratie Prof.dr. Daniëlle Cath, ‘De GGZ en de innovatieparadox' - GGZ Drenthe 

Meer informatie

Neem voor meer informatie over de studie: ‘Het Roer Om’ contact op via e-mail of telefoon.. 

Voor meer informatie over PETRA, bezoek: www.petrapsy.nl 

Referentie

[1] Cuijpers, P., et al., The effects of psychotherapies for depression on response, remission, reliable change, and deterioration: A meta‐analysis. Acta Psychiatrica Scandinavica, 2021. 144(3): p. 288-299. 

Laatst bijgewerkt: 14 september 2023