Geert heeft een trauma na zijn uitzending in Bosnië

“Ik heb tien jaar rondgelopen met een masker voor. Doorgaan doorgaan doorgaan, dat vertelde ik mezelf. Maar vorig jaar knapte er iets. Ik was getuige van een ongeluk waarbij een jong meisje flink ten val kwam. Ik zag van te voren dat het ging gebeuren. Daarna volgde een luide knal. Bij mij sloegen toen alle stoppen door. Ik voelde een vlaag van totale machteloosheid. Er was niets wat ik kon doen om haar te redden. Toen de ambulance arriveerde, hadden ze meer moeite om mij te kalmeren dan het meisje.

De harde knal in combinatie met het beeld van het jonge meisje dat ten val kwam, riepen herinneringen bij me op aan mijn uitzending naar Bosnië. Lange tijd had ik veel last van nachtmerries, huilbuien en woedeaanvallen. Ik droomde ’s nachts over granaatinslagen, huilende mensen en dorpen die totaal verwoest waren door de oorlog.  

Eenzaamheid
Op mijn werk ging het na een poos ook niet goed meer. Ik kon me niet meer concentreren. Door het gebrek aan slaap werd ik erg prikkelbaar. Ik leefde al jaren alleen. De eenzaamheid werd me nu echt teveel. Op een avond had ik het gevoel dat ik stikte. Ik heb die avond serieus overwogen om er een eind aan te maken. Uiteindelijk heb ik in paniek met 112 gebeld. Via hen kwam ik in gesprek met een hulpverlener. Een paar dagen later kon ik al terecht bij het Traumacentrum van GGZ Drenthe.

Daar waren ze erg begripvol. Na een aantal gesprekken werd de diagnose van een posttraumatische stress-stoornis gesteld. Met andere woorden: ik leed aan een oorlogstrauma. Ik merkte meteen dat praten opluchtend werkte. Bij GGZ Drenthe hebben ze een speciale groep voor veteranen. Hier kon ik vrijwel meteen terecht.

In het begin vond ik het erg moeilijk om te praten over mijn emoties. Ik zat met zo’n enorm schuldgevoel, echt ongelofelijk. Soldaten zijn getraind om orders op te volgen. Dat heet discipline. Door je emoties uit te schakelen, bescherm je jezelf en je kameraden. Het is niet zo makkelijk om dat mechanisme weer uit te zetten. Toen ik terugkwam in Nederland viel ik in een zwart gat. Jarenlang voelde ik helemaal niets meer.

Voordat ik werd uitgezonden, ben ik twee jaar op oefening geweest. Toch heb ik nooit het gevoel gehad klaar te zijn voor oorlog. De gruwelen die ik heb gezien waren erg heftig. Het was gewoon onmenselijk. Ik heb gezien hoe gewone mensen omkwamen in een regen van mitrailleurkogels. Daar waren ook kinderen bij. Wat ik vooral heel erg vond, was dat ik niet mocht en kón ingrijpen. Ik voelde me op dat moment zo ontzettend klein en machteloos.

Verwerken van een trauma
Toen ik bij het Traumacentrum kwam, dacht ik dat ik er snel vanaf zou zijn. Maar dat heeft best nog wel een poos geduurd. Ik ben zo gewend geraakt aan bepaalde manieren van denken en doen. Dat krijg je er niet zomaar in een keer uit. Via gesprekken met andere veteranen en behandelaars, kom ik weer in contact met mijn gevoel en leer ik de gebeurtenissen een plekje te geven.

Door de therapie heb ik meer inzicht gekregen in mijn manier van reageren. Het aanpassen aan de burgermaatschappij is niet makkelijk, dat heeft tijd nodig. Ik heb een enorm gebrek gehad aan emotionele steun. Maar dat kwam ook mede omdat ik me al die tijd heb afgesloten voor de buitenwereld.

Speciaal voor veteranen
Ook heb ik EMDR-therapie gevolgd. Tijdens deze therapie werd mij gevraagd terug te denken aan nare situaties. Dat vond ik in het begin erg moeilijk, maar gelukkig was de therapeut erg begripvol en geduldig. Op moeilijke momenten kreeg ik afwisselend links en rechts via een koptelefoon geluiden te horen die nog het meest leken op piepjes. Hierdoor krijgen je hersenen opnieuw de mogelijkheid om de ervaring te verwerken.

Omdat het programma speciaal voor veteranen is, sluit het precies aan bij de klachten die ik ervaar. De mannen met wie ik het programma volg, hebben allemaal dezelfde soort problemen. Daardoor is er veel herkenning bij elkaar. Hier heb ik erg veel steun aan gehad.

Ik ben nu bijna een jaar in behandeling bij GGZ Drenthe. Langzaam kruip ik uit het dal. Ik merk dat ik mijn verleden als soldaat stukje bij beetje achter me kan laten.”

De beschreven situaties zijn aan de werkelijkheid ontleend, de namen en persoonlijke omstandigheden zijn veranderd. De afgebeelde personen zijn geen patiënten maar modellen.

Meer over trauma.