De huidige Nederlandse praktijk van afbouw van antipsychotica voor probleemgedrag bij mensen met een verstandelijke beperking.
Joke de Haan, verpleegkundige in opleiding tot specialist (Centrum Verstandelijke Beperking en Psychiatrie/ GGZ Drenthe)
Onderzoeksbegeleider: Gerda de Kuijper, arts verstandelijk gehandicapten, senior onderzoeker (Centrum Verstandelijke Beperking en Psychiatrie/ GGZ Drenthe)
Afbouw van antipsychotica voor probleemgedrag is één van de aanbevelingen uit de recent gepubliceerde “Multidisciplinaire Richtlijn Probleemgedrag bij volwassenen met een verstandelijke beperking” (NVAVG, 2019). Zowel in Nederland als in het buitenland zijn initiatieven genomen om dit advies te ondersteunen; in het Verenigd Koninkrijk vanuit de NHS het “Stopping Over Medication of people with a learning disability, autism or both with Psychotropic medicines” (STOMP) (2016). Er zijn tot nu toe weinig tot geen onderzoeken gedaan naar de kennis en ervaringen van voorschrijvende artsen met afbouw van antipsychotica bij hun patiënten met een verstandelijke beperking. Daarom is door psychiaters in Engeland, die het STOMP-project uitgevoerd hebben in 2020, een survey opgezet om deze verborgen kennis in kaart te brengen. Hoewel de organisatie van de gezondheidszorg voor mensen met een verstandelijke beperking internationaal verschillend is, komen de moeilijkheden om off-label psychofarmacagebruik terug te dringen en antipsychotica voor probleemgedrag af te bouwen in zeer veel landen voor. Daarom is de enquête ook in Nederland afgenomen om ook internationaal onderzoek naar deze problematiek te kunnen doen.
Daarnaast is een tekort aan onderzoek naar de ervaringen van de cliëntengroep zelf over dit onderwerp. Daarom is een interview studie gehouden naar de ervaringen van cliënten met een licht verstandelijke beperking in Nederland die onder behandeling zijn tijdens of na het afbouwen van langdurig antipsychotica gebruik voor probleemgedrag. Duidelijke voorlichting over het afbouwproces en steun vanuit de omgeving aan cliënten werd als belangrijk ervaren om te starten met afbouwen van antipsychotica. Coping en de juiste mindset van cliënten bij aanvang van afbouwen van antipsychotica zijn opvallend. De ervaringen en mening van de cliëntengroep zelf mogen een prominentere plek krijgen in onderzoek naar antipsychotica gebruik en afbouw hiervan om zo de kwaliteit van zorg te verbeteren en interventies beter af te kunnen stemmen.
Het onderzoek is afgerond. Lees hier de artikelen: