Patiënten inzicht geven in de oorsprong van hun klachten

Reinier is ANIOS bij de Somatische Dienst van GGZ Drenthe. Hier biedt hij als basisarts somatische behandeling aan patiënten van de Acute Psychiatrie, Duurzaam Verblijf, de Forensische Psychiatrie in Assen en Duurzaam Verblijf de Heuve in Beilen. 

Lichamelijke problemen 
Als basisarts bij de Somatische Dienst ziet Reinier patiënten op zijn spreekuur of komt hij op de afdelingen om patiënten te zien. “Naast psychische klachten kunnen patiënten ook lichamelijke klachten ervaren, dat is wanneer ik in beeld kom.” Reinier voorziet patiënten van uitleg over hun klachten en start een behandeling als dat nodig blijkt te zijn. “Ik zie de huis-tuin-en-keuken problematiek, zoals iemand die gevallen is, maar ook veel acute problematiek, zoals afwijkende lab-waarden bij iemand die heel suf en niet aanwezig is of iemand met acute pijn op de borst die direct beoordeeld moet worden. Ik vind hier een goede balans tussen geplande en acute bezoeken, waardoor geen dag hetzelfde is.” 

“Verder kijk ik met de behandelaren mee op het moment dat er twijfel bestaat of er een psychische oorzaak of een lichamelijke oorzaak is voor de problemen die patiënten ervaren. Soms blijkt er inderdaad een lichamelijke oorzaak te zijn voor de problemen, maar soms ook niet. Dan koppel ik dit terug aan de behandelaar van de patiënt. In sommige gevallen blijf ik op de achtergrond nog wel betrokken bij controles. Bijvoorbeeld bij somatisch onverklaarbare klachten en algemene lichamelijke klachten. Deze patiënten ervaren aanhoudende fysieke klachten waarvoor geen duidelijke oorzaak is gevonden, maar die patiënten hebben wel een grote zorgvraag die soms moeilijk te onderscheiden is van psychische problematiek. Deze patiënten blijf ik structureel zien, er kan namelijk veel veranderen in de toestand van de patiënt.”
 
Ook werkt Reinier samen met collega’s aan de preventie van somatische klachten. “In samenwerking met diëtisten en fysiotherapeuten richt ik me op patiënten met beperkte mobiliteit of die kampen met overgewicht om daar de goede en passende zorg voor te kunnen bieden. Dit doen we in de vorm van cardiovasculair risicomanagement en diabetes screenings. We zorgen voor een goede instelling van de bloeddruk en het cholesterol, houden het rookgedrag en de activiteit van de patiënten in de gaten en motiveren een gezonde levensstijl om zo het risico op hart- en vaatziekten te doen verminderen”, legt Reinier uit. 

Drempel 
“Tijdens mijn coschappen ben ik geprikkeld geraakt om te werken met deze doelgroep. Werken in de psychiatrie vereist aandacht voor de juiste aanpak in de benadering van patiënten. Ik heb ervaren dat het effectiever is om eenvoudig contact te leggen met patiënten en de problematiek uit te leggen”, vertelt Reinier. “Maar het vergt ook een combinatie van doortastendheid en geduld. Bij sommige patiënten is het belangrijk om sturend te zijn terwijl het bij andere patiënten veel meer oplevert om vertrouwen te winnen door geduld te bewaren.” 

Reinier merkt op dat patiënten binnen de psychiatrie reguliere problemen vaak langdurig uitstellen, tot op het punt waarop het echt niet meer houdbaar is. “Kleine problemen worden dan ineens aanzienlijk, waardoor er meer inspanningen nodig zijn om effectief te behandelen. In tegenstelling tot mensen in de reguliere huisartsenzorg is voor deze groep patiënten de drempel om zorg te zoeken voor hun lichamelijke problemen heel groot. Dit maakt het voor mij als arts heel interessant en uitdagend”, concludeert Reinier. 

Wij zien mensen 
“Ik vind het heel belangrijk om patiënten inzicht te geven in de oorsprong van hun klachten en wat ze er zelf tegen kunnen doen, maar ook om de patiënt woorden te geven voor de klacht. Dus dat patiënten snappen waar de klachten vandaan komen en ze de klachten ook aan anderen kunnen uitleggen. Dit stelt hen in staat om aan te geven: ‘het valt mee’ of ‘ik moet hier toch aandacht aan besteden’.” 

Terwijl Reinier aan tafel voornamelijk praat over de klachten van de patiënt, ziet hij tijdens het lichamelijk onderzoek ook vaak de gelegenheid om te praten over de patiënt zijn achtergrond en thuissituatie. “Dit helpt me niet alleen om een beeld te vormen van de persoon tegenover me, maar maakt het contact met de patiënten ook veel persoonlijker. Bij patiënten die regelmatig mijn spreekuur bezoeken ontstaat vaak een gevoel van klik en ook ruimte voor wat humor.” 

Veilige en sociale werkomgeving 
Reinier waardeert de toegankelijkheid van de specialisten. “Hoewel mijn kennis als ANIOS nog niet op hetzelfde niveau ligt als die van de specialisten, voelt het contact al heel vertrouwd. Het voelt heel prettig om geen belemmering te ervaren op momenten van twijfel of onzekerheid. Dit geeft veel vertrouwen bij het uitoefenen van mijn functie en biedt de geruststelling dat er een vangnet is, zeker in de beginfase in mijn rol als arts.” 

Als ANIOS bij GGZ Drenthe kun je deelnemen aan het huisonderwijs van de AIOS. “Dat is heel interessant,” licht Reinier toe. “Er worden echt inhoudelijke onderwerpen besproken zoals de wet verplichte ggz. Maar ook wordt er aandacht geschonken aan specifieke ziektebeelden, medicatie en behandelconcepten. Ik vind het heel erg leerzaam. GGZ Drenthe denkt ook erg met je mee. Bijvoorbeeld wat voor arts je later zou willen worden en wat ze je daarin kunnen bieden en er wordt echt meegekeken in de loopbaanbegeleiding, ik vind het heel mooi dat ze dat bij mij ook hebben kunnen doen. GGZ Drenthe zoekt echt naar een passende constructie binnen de mogelijkheden en dat biedt gewoon heel veel kansen.” 

Wil je meer weten over het ANIOS-programma van GGZ Drenthe? Bekijk dan deze vacature.