Slaapbehandeling

Slapeloosheid die lang aanhoudt is de meest voorkomende slaapstoornis onder de algemene bevolking. Tussen de 4 en 10 van de 100 mensen heeft hier last van. Als je psychische en/of lichamelijke problemen hebt, wordt de kans nog groter dat je met slapeloosheid te maken krijgt. We spreken van langdurige slapeloosheid (insomniastoornis) als jij:

• minstens drie keer per week, gedurende minstens drie maanden problemen hebt met inslapen, doorslapen en/of vroeg wakker worden, en:
• hier overdag last van hebt.

We spreken niet van een slaapstoornis als kort slapen het gevolg is van te weinig gelegenheid hebben om te slapen (bijvoorbeeld door werk) en ook niet als het puur komt door omstandigheden zoals geluidsoverlast.  

Uit onderzoek blijkt dat  een kortdurende gespreks- en oefenbehandeling het beste werkt bij langdurige slapeloosheid. Deze behandeling heet cognitieve gedragstherapie bij insomnie (cgt-i). De behandeling werkt op de lange duur beter dan slaapmedicatie, omdat het de oorzaken van de slapeloosheid aanpakt. Naast de slaap kunnen door deze behandeling ook de stemming en kwaliteit van leven verbeteren.

Bij cgt-i leer je eerst over de functie en werking van slaap. Door het bijhouden van een slaapdagboek krijg je inzicht in hoe jouw slapeloosheid zichzelf in stand houdt. We geven adviezen en oefeningen om je gewoonten en gedachten te veranderen, zodat de vicieuze cirkel wordt doorbroken. Bijvoorbeeld het beperken van de tijd die jij wakker in bed doorbrengt, ontspanningsoefeningen en het onderzoeken van jouw zorgen over slaap.

Het aantal afspraken dat nodig is verschilt en hangt af van jouw persoonlijke situatie. Je behandelaar bespreekt regelmatig het behandelresultaat met jou.

Je krijgt chronotherapie wanneer er sprake is van een stoornis van de biologische klok. Zoals bij een vertraagd of vervroegd slaapritme. Het doel van chronotherapie is om het slaap-waakritme te verschuiven naar gewenste tijden en het daarop vast te zetten. Je leert over gezonde slaapgewoontes. En je gaat stap-voor-stap bedtijden verschuiven en licht veranderen met behulp van een lichtbak. Wanneer nodig schrijven we melatonine voor als ondersteunend middel. 

Eye Movement Desensitisation and Rescripting (EMDR) is een behandeling die soms wordt gebruikt bij slaapproblemen. Dit kan bijvoorbeeld bij nachtmerries of wanneer een traumatische gebeurtenis angst rondom het slapen veroorzaakt.

Afhankelijk van het type slaapstoornis kan het voor de behandeling nodig zijn om medicijnen te nemen. Je kunt een medicijn krijgen om de slaapstoornis te behandelen. Of je kunt een aanpassing krijgen van de medicijnen die je al gebruikt. Dat gebeurt altijd in overleg met jou en jouw psychiater of andere behandelaar. Of medicijnen kunnen helpen bij een slaapstoornis hangt af van eventuele bijwerkingen. En of jij ook andere gezondheidsproblemen hebt.

Vaak gebruiken mensen met langdurige slaapproblemen al langere tijd medicijnen. Soms werken deze na verloop van tijd niet meer of hebben ze een nadelige invloed op jouw functioneren. Het kan dan wenselijk zijn om deze medicijnen geleidelijk af te bouwen. Dat overleggen we met jou. Je wordt daarbij goed begeleid wordt door onze psychologen en psychiaters.

Imaginatie en Rescripting Therapie (irt) voor nachtmerries is een therapie die de hoeveelheid en intensiteit van nachtmerries doet afnemen. Er wordt geoefend met het inbeelden van een andere, positieve afloop van het ‘nachtmerriescript’. 

Wanneer er bij jou een slaapapneusyndroom is vastgesteld is Positive Airway Pressure (pap) een behandelmogelijkheid. De meest bekende variant is cpap: Continuous Positive Airway Pressure. Bij een obstructief slaapapneusyndroom (osas) wordt de bovenste luchtweg gedeeltelijk of geheel geblokkeerd, waardoor ademen niet meer goed mogelijk is. De oorzaak hiervan is dat de spieren in de mond- en keelholte verslappen. Ook kan de tongbasis naar binnen vallen, waardoor de bovenste luchtwegen worden afgesloten. 

Een pap-apparaat bestaat uit een kastje die is aangesloten op een luchtslang en een gezichtsmasker. Het masker zet je voor het slapengaan op je mond en/of neus. De positieve luchtdruk die door het masker wordt toegediend voorkomt dat de luchtweg dichtklapt tijdens de slaap. Je slaapt beter door, omdat er geen of minder ademstops zijn.  

Er zijn zeer veel verschillende soorten maskers die passen bij een pap-apparaat. De osas-verpleegkundige helpt jou met het gebruik en instellen van de pap-apparatuur.